Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, yaşanan zirai dona neden olan soğuk hava kütlelerinin bilimsel nedenlerini anlattı.
Zirai donun gelecek yıllarda da yaşanmaya devam edeceğini belirten Kurnaz, sadece donun gerçekleşeceği ülke ve bölgelerin farklı olacağını aktardı.
Kurnaz, donun etkilerini en aza indirmek için Meclis’e önemli görevler düştüğünü ve üreticileri doğru ürün üretimi konusunda yönlendirecek kanunlar çıkarılması gerektiğini vurguladı.
İklim Değişikliği Başkan Yardımcısı Orhan Solak, 2024 yılının 1971’den bu yana gerçekleşen en sıcak yıl olduğunu, yağış seviyesinin ortalama yüzde 6,3 oranında azaldığını söyledi.
Son yıllarda kuraklıkta yaşanan artışa ve sellerin daha öngörülemez hale gelmesine dikkati çeken Solak, dünya genelinde doğal afetlerin neden olduğu ekonomik kayıpların önemli ölçüde arttığını belirtti.
“Küresel Afet Raporu 2024″den veriler paylaşan Solak, 2024’te dünya genelinde doğal afetlerin neden olduğu ekonomik kaybın 320 milyar dolar olarak kaydedildiğini, bu kayıpların yaklaşık 140 milyar dolarının da sigorta kapsamında karşılandığını anlattı.
Türkiye’de bu oranın daha düşük olduğunu ifade eden Solak, “Sigortacılığın bu noktada kapsamının genişlemesi, daha da güçlendirilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.” ifadesini kullandı.
“Dünyanın en gelişmiş ülkesi de olsanız buna yapacaklarınız sınırlı kalır”
Meteoroloji Genel Müdür Yardımcısı Yüksel Yağan da nisanda yatay taşınmayla meydana gelen donun Muğla’nın iç kesimlerinden Kars’a kadar her yeri etkilediğine dikkati çekti.
Dünyanın en gelişmiş ülkesi dahi olsa buna karşı yapılacakların sınırlı kalacağını vurgulayan Yağan, “Hangi tedbiri alırsanız alın ve bu da bir hafta devam etti, dünyada böyle bir afete karşı çıkabilecek bir yöntem, bir etkinlik, meteorolojik bakımdan yapabileceğiniz durum tamamen sınırlı. Örtü altında olan yerler bile etkilendi.” diye konuştu.
Hava tahminleri ve meteorolojik erken uyarıları yayımladıklarını anımsatan Yağan, tahmin yüzdelerinin yüzde 95’e yakın, meteorolojik erken uyarılardaki kaybın yüzdesinin yüzde 5 ila yüzde 7 arasında olduğu bilgisini paylaştı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği ile yaptıkları protokol kapsamında meteorolojik erken uyarıları çiftçilere SMS olarak gönderdiklerini bildiren Yağan, ilk olarak 28 Mart’ta yayımladıkları hava tahmin raporunda soğuk hava girişine ilişkin tahmine yer verdiklerini, 6 Nisan’da ise zirai don beklentisine ilişkin değerlendirmeyi paylaştıklarını anlattı.
Zirai donla ilgili meteorolojik erken uyarıyı ilk 9 Nisan’da yaptıklarını aktaran Yağan, “Biz aslında uzun periyodlu yayımlayabilirdik bunu. Çünkü biliyorduk ne olacağını ama vatandaşımız farkında olsun, kamu kurumlarımız farkında olsun diye aralık vererek yayınlanmaya başladık. Ama bir felaket geldiğini de biliyorduk maalesef.” dedi.
15 Nisan’a kadar her gün bu uyarıyı ilgili kanallardan paylaştıklarına dikkati çeken Yağan, “Biz, yayımladığımız uyarıyla kalmıyoruz, ilgili sektörü de bölge müdürlüklerimiz aracılığıyla noktasal olarak çok detaylı uyarıyoruz.” bilgisini paylaştı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Bahçe Bitkileri Araştırmaları Daire Başkanı Davut Keleş de yaptığı sunumda zirai don öncesi alınması gereken önlemlere değindi.
